Valpreventie is één van de belangrijkste taken als ergotherapeut bij ouderen of mensen met een beperking. Het aanbieden van de juiste informatie zorgt ervoor dat mensen minder valrisico hebben en minder angst hebben om te vallen. Maar wat is valangst en welke impact heeft dit op ouderen? Wat zijn de valrisicofactoren? Hoe kan aangepaste kleding voorkomen dat iemand valt? We vroegen het aan Tinneke Claes, expert valpreventie bij ouderen en procesbegeleider valpreventie in de Vlaamse woonzorgcentra. Lees hieronder hoe valangst een grote impact kan hebben op je functioneren. Tinneke deelt graag enkele tips en tricks om valangst te voorkomen.
Iedereen in de ouderenzorg wordt nu met verschillende uitdagingen geconfronteerd. We moeten onszelf blijven uitvinden en stilstaan bij de gevolgen die er dezer dagen toe doen. Voor ouderen heeft deze tweede lockdown een zeer grote impact op psychosociaal vlak. Daarom plaatste de Vlaamse Ouderenraad dit jaar het mentaal welzijn van ouderen centraal. Een onderwerp dat meer onder de aandacht mag gebracht worden.
Wat heeft mentaal welzijn met valpreventie te maken vraagt u zich af? We willen allemaal dat de kwaliteit van leven van ouderen zo hoog mogelijk ligt. Verschillende onderzoeken tonen aan dat recidiverend vallen nefast is voor het psychosociaal welzijn van ouderen. Valangst speelt hierbij een belangrijke rol en behoort tot 1 van de 12 valrisicofactoren.
Valangst kan gaan over een gezonde bekommernis, waarbij je extra aandacht schenkt aan gevaarlijke situaties zoals sneeuw op het voetpad. Maar het kan ook betekenen dat deze angst de oudere volledig verlamd. Ze voelen zich onzeker, er heerst een bepaalde schaamte, ze stellen activiteiten uit, spierkracht en mobiliteit nemen af, ze hebben verminderde sociale contacten en komen zo stilaan in een neerwaartse spiraal terecht.
Deze risicofactor moet in kaart gebracht worden zodat we uit de vicieuze cirkel geraken.
Wat kan er helpen?
1. Blijf bewegen!
Hierdoor komen stoffen vrij die werken tegen angst en depressie. Er zijn heel wat filmpjes te vinden om op een veilige manier te bewegen.
- Ouderenvereniging OKRA deelt Beweeg in uw kot filmpjes
- Ook het Expertisecentrum Val- en Fractuurpreventie maakte thuisoefenprogramma's voor een staande en zittende houding.
- Het Instituut voor Gezond Leven ontwikkelde verschillende stretch- en krachtoefeningen.
2. Geef educatie
Vertel op een heldere manier wat de oudere en zijn mantelzorger moet weten over valpreventie. Geef hierbij een ondersteunende flyer mee.
3. Praat over de valangst
Zet negatieve gedachten om in positieve gevoelens. Praat erover met familie of vrienden of zelfs met verpleegkundige of huisarts.
4. Herhaal
Herneem SAMEN de activiteiten waarvoor de ouderen angstig is. Geef de nodige ondersteuning.
5. Los het probleem op!
Vaak kunnen kleine aanpassingen ervoor zorgen dat er minder valrisico is.
- Gebruik handgrepen als steun, bv. in toilet of douche.
- Zorg voor voldoende verlichting. Doe het licht aan als je ‘s nachts moet opstaan.
- Laat geen spullen rondslingeren op de grond waar je over kan struikelen.
- Zorg er bijvoorbeeld voor dat kabels en draden netjes zijn bevestigd aan de muur. Is dit niet mogelijk dan kan u altijd gebruiken maken van de kabelopbergers.
Raadpleeg eventueel een ergotherapeut om het valrisico in je huis te bepalen en te verminderen.
Valpreventie en aangepaste kleding
Eén van de activiteiten waarbij er valangst kan optreden is het aan – en uit kleden. Wanneer dit het geval is kunnen we bekijken of we deze handeling en de omgeving niet kunnen veréénvoudigen of vergemakkelijken:
- Kleedt u bij voorkeur al zittend aan en uit.
- Zorg dat alles binnen handbereik staat. Zorg voor een goede voorbereiding.
- Draag gesloten schoeisel.
- Maak gebruik van handige hulpmiddelen om het aan- en uitkleden te vergemakkelijken. Meer info op deze blogpost van So Yes.
- Draag kleding die je gemakkelijk aan – en uit kan doen. Denk hierbij aan broeken op elastiek. Broeken op elastiek vergemakkelijken bijvoorbeeld het toiletbezoek. Je kan éénhandig de broek naar beneden laten zakken en zich met de andere hand vasthouden aan het loophulpmiddel of de handvaten aan de muur. Zo vermijd je de kans op vallen.
Vindt meer informatie op www.valpreventie.be of vraag advies bij een ergotherapeut in je buurt. We helpen jullie graag verder!
Tinneke Claes
https://www.facebook.com/tinnekeclaesergotherapie https://www.groepspraktijksamensterk.be/
We wensen Tinneke van harte te bedanken voor deze mooie blog. Heeft u nog vragen over valpreventie of valangst? Aarzel dan niet Tinneke te contacteren.
Op de hoogte blijven van nieuwe ontwikkelingen, promoties of interessante kledingtips? Schrijf je in op onze nieuwsbrief.
